att. con il signif. proprio di «declinatio, deflexio, aberratio», rif. al moto dei corpi celesti (cfr. ThLL s.v. exorbitatio 1), per cui vd. ad es. Chalc. Transl. p. 22^D Denique illa etiam fama, quae vobis quoque comperta est, Phaethontem quondam, Solis filium, affectantem officium patris currus ascendisse luciferos sollemnibus aurigationis orbitis exussisse terrena ipsum que flammis caelestibus conflagrasse, fabulosa quidem putatur, sed est vera. Fit enim longo intervallo mundi circumactionis exorbitatio, quam inflammationis vastitas consequatur necesse est (LLT). Negli autori cristiani il sost. assume il signif. morale di «aberratio a recta fidei via, a disciplina christiana, violatio legis», cfr. ThLL s.v. exorbitatio 2. Vd. ad es. Tert. Anim. 24, 12 nos autem, qui nihil deo adpendimus, hoc ipso animam longe infra deum expendimus, quod natam eam agnoscimus ac per hoc dilutioris diuinitatis et exilioris felicitatis, ut latum, non ut spiritum; et si immortalem, ut hoc sit diuinitatis, tamen passibilem, ut hoc sit natiuitatis, ideoque et a primordio exorbitationis capacem et inde etiam obliuionis affinem (CC); Aug. C. Iul. IV xvi 83 “Fugienda - inquis - opinio est, quae putat vel in membris hominum, vel in sensibus membrorum aliquid diabolum condidisse”. Quid nobis obiIcis vanas exorbitationes tuas? (Augustinus).

att. con gli stessi signif. (cfr. MLW s.v. exorbitatio), vd. ad es. per il signif. scientifico (e con rif. al mito di Fetonte) Tommaso d’Aquino, In Arist. Meteor. I, l.12, n. 2 Et dicit quod quidam de numero philosophorum qui vocantur Pythagorici, dixerunt quod lacteus circulus est quaedam via. Sed in hoc diversificati sunt: quidam enim dixerunt quod erat via alicuius stellae quae per hanc partem caeli transivit, derelicto proprio cursu, tempore exorbitationis caeli, quae dicitur in fabulis fuisse facta sub Phaetonte; sed alii dicunt quod per istum circulum quandoque transivit sol (LLT). Per il signif. fig. vd. ad es. Incmaro di Reims, Epist. VIII i 169 Quod ego, ne scandalizarem devotos quasi invidens saluti fraternae, maxime autem quiescentis in Domino animae, qui non pro exorbitatione a catholicae fidei sanitate anathematizatus, sed sua conscientia stimulante primum a se ipso et postea a sinodo, sed et apostolica sede dampnatus extitit, hoc prohibere sine apostolicae sedis auctoritate nequaquam praesumpsi (MGH); Bernardo di Clairvaux, Sent. III 89 Iste vere inimicus Dei est qui populum eius persequitur et eum de bonis suis spoliare et sibi incorporare conatur Hic est ille pharao nequissimus, qui Iudaeorum populum in Aegypto vult retinere, ne aliquando in deserto valeat sacrificare. Haec est via lubrica, exorbitatio pestifera (LLT).