infodio, -fodi, -fossum, -ere (v.)

Voce corrispondente nelle opere volgari di Dante:
-

Latino classico e tardoantico:
numerose att. (cfr. ThLL s.v. infodio I); vd. ad es. Cato Agr. XXXVII 3 Vitis si macra erit, sarmenta sua concidito minute et ibidem inarato aut infodito (CC); Nep. Paus. V 5 cuius mortui corpus cum eodem nonnulli dicerent inferri oportere, quo ii qui ad supplicium essent dati, displicuit pluribus, et procul ab eo loco infoderunt, quo erat mortuus (Bibliotheca Augustana); Verg. Georg. II 348 Aut lapidem bibulum aut squalentis infode conchas (MqDq); Sen. Nat. V xv 4 Ulli ergo mortuo tam gravis terra est quam istis supra quos avaritia ingens terrarum pondus iniecit, quibus abstulit caelum, quos in imo, ubi illud malum virus latitat, infodit? (LLT); Vulg. Gn. 35, 4 Dederunt ergo ei omnes deos alienos quos habebant et inaures quae erant in auribus eorum at ille infodit ea subter terebinthum quae est post urbem Sychem (Bibliotheca Augustana); Ambr. Cain et Ab. II ix 31 Iustorum ergo audit et sanguinem, avertit se autem a precibus inpiorum, quoniam etiamsi videantur vivere, miseriores sunt tamen omnibus mortuis, carnem sicut tumulum circumferentes, cui infelicem infoderunt animam suam (CC).

Latino medievale:
ampiamente att. (cfr. DMLBS s.v. infodere 1), vd. ad es. Isidoro di Siviglia, De diff. verb., 228 Fodere est tantum sollicitare terram, effodere, hoc ipsum faciendo eruere aliquid, vel invenire, cui contrarium est infodere (CC); Erigerio di Lobbes, Gesta episc., I 11 Mensuram evangelicae familiae largiter eroga, commissa tibi talenta in eis fideliter multiplica, ut cum iudex rationem ponere cum servis suis advenerit, non ut servus nequam et desidiosus pro infossis talentis puniaris, sed potius pro duplicitatis thesauris ad gaudium Domini tui feliciter introducaris (MGH); Pier Damiani, Epist., 89 Et o utinam sic tuam tibi pecuniam tuus etiam miles infoderet, ne per eam sicut iam coepit, status aecclesiae deperiret! (MGH); Gregorio VII Papa, Epist., VIII 1 Insuper etiam, licet sollertiam tuam bene doctam credamus, ex debito tamen eam caritatis affectu paucis monemus, quatinus districti examinis diem semper prae oculis habens commissae sibi sollicitudinis sarcinam cogitet et, quanto illum sine dilatione celeriter approximare considerat, tanto de reddenda pecuniae ratione propensius vigilare non negligat, quo severus foenerator idemque rigidus arbiter non de male infosso talento quid deputet poenis inveniat, sed de multiplicato lucro arridens vos ad fructum beate retributionis percipiendum invitet (MGH); Cesario di Heisterbach, Dialogus, VI 23 Iuste actum est, ut is sine misericordia infoderetur vivus, a quo inhumane mortuus fuerat effossus (LLT); Uguccione da Pisa, Deriv., Prologus 4 Nos vero altius procedentes, ne, si talentum a Deo nobis concessum in terram infoderemus, patenter furti argui possemus, quod nature beneficio nobis denegabatur per famam extendere laboravimus, ut universe carnis generalitas illam licet tenuem una cum corpore ne utiquam dissolveret (Mirabile).

Lessicografi medievali:
Uguccione F 55, 36-38 (s.v. foveo): infodio -dis, intus fodiendo immittere (…). Fodio et eius composita omnia sunt activa et faciunt preteritum in -di et supinum in -sum, et omnia corripiunt hanc sillabam fo in presenti, sed in preterito eam producunt, ut dicatur infodio, infodis, infódi et cetera (DaMA).

Commentatori danteschi:
-